Op 22 september 2024 heeft de Stichting Behoud Grote Synagoge Deventer een symposium gehouden over de vraag wat een passende invulling en toekomst voor de al jaren leegstaande en verwaarloosde synagoge aan de Golstraat 23 te Deventer zou kunnen zijn. Op dit symposium werd duidelijk dat dit een zaak is van alle Deventenaren.
De synagoge werd immers ontworpen door de Deventer stadsarchitect Mulock Houwer en tot aan de Tweede Wereldoorlog was de Joodse gemeenschap een volledig geïntegreerde en dragende bevolkingsgroep in Deventer.
Sinds de Tweede Wereldoorlog is de Joodse gemeenschap gedecimeerd en heeft de synagoge zijn oorspronkelijke functie verloren. Maar het gebouw aan de Golstraat is wel de uitdrukking van het voor Deventer belangrijke Joods culturele erfgoed. Zowel materieel (het gebouw) als immaterieel (cultuur).
Direct na het symposium heeft in de synagoge een concert plaatsgevonden door de voorzanger van de Joodse gemeente in Dieren en Den Haag, Oz Shasha. Tijdens dit ontroerende concert werd nog eens duidelijk wat een prachtige akoestiek de synagoge heeft en hoe mooi ruimte is. Voor dat laatste is het wel nodig om door de ernstige jarenlange verwaarlozing van het gebouw heen te kijken.
Een laatste belangrijke conclusie van het symposium was dat de invulling van de synagoge een brede maatschappelijke functie moet zijn met draagvlak in de Deventer samenleving.
De stichting behoud grote synagoge heeft op basis van al deze bevindingen een drietal pijlers voor de toekomst geformuleerd:
- De synagoge moet weer in maatschappelijke handen komen. De particuliere eigenaar die het nu in eigendom heeft lijkt alleen geïnteresseerd in voldoende huurpenningen. Onze stichting vindt dat het eigendom van de synagoge over moet gaan naar de N.V. Bergkwartier. Een organisatie die zijn sporen heeft verdiend, in maatschappelijke handen is en blijk heeft gegeven van passie voor materieel en immaterieel erfgoed in Deventer.
- De synagoge, die jaren is verwaarloosd, moet ingrijpend worden gerestaureerd. Het gebouw moet in oude glorie worden hersteld en gereed gemaakt voor een eigentijds en passend gebruik. Dit prachtige Rijksmonument met een beschermde binnen- en buitenkant verdient dit.
- De synagoge moet weer een maatschappelijke functie krijgen. De gerestaureerde synagoge kan plaats bieden aan ongeveer 150 bezoekers en is bij uitstek geschikt voor een breed palet van cultuur en zingeving. Muziek, zang, dans, ontmoeting, debat, contemplatie en nog veel meer kunnen hier plaatsvinden en het gebouw kan daarmee een verbindende rol spelen in de Deventer samenleving.
Ook elders (o.a Amersfoort, Veere en Groningen) is al bewezen dat gerestaureerd religieus erfgoed ook zakelijk gezien een rendabele exploitatie oplevert.
Wij nodigen inwoners van Deventer, maatschappelijke organisaties en het gemeentebestuur (College van B en W en gemeenteraad) uit om ons manifest te onderschrijven en te verrijken met ideeën en suggesties. Als u zich achter ons manifest wil scharen kunt u dit kenbaar maken in een mail aan de stichting behoud grote synagoge deventer: bgsdeventer@gmail.com.
Ook opmerkingen en suggesties die de doelstelling van ons manifest kunnen versterken zeer meer dan welkom.
Deventer, 25 november 2024
